De welstandcommissie is een onafhankelijke commissie die beoordeelt of het uiterlijk of de plaatsing van een bouwwerk in strijd is met (redelijke) eisen van welstand. De commissie brengt vervolgens een advies uit aan de burgemeester en wethouders. De aanvraag van een omgevingsvergunning kan afgewezen worden als een welstandscommissie negatief oordeelt.

Wat is het welstandsbeleid?

Een gemeente bepaalt voor welke gebieden er een welstandsbeleid geldt. Het welstandsbeleid staat in een welstandsnota. Hierin staan beleidsregels met de welstandscriteria en welstandskaders die worden toegepast bij de beoordeling van bouw- of verbouwplannen. Een voorbeeld: een gemeente kan besluiten dat er alleen rode bakstenen worden gebruikt in een bepaalde wijk. Als je de regels van jouw gemeente wilt inzien, is het slim om in Google te zoeken op ‘welstandsnota [plaatsnaam]’. Hieronder vind je directe links naar de welstandnota’s van de grootste gemeenten in Nederland:

• Welstandsnota gemeente Amsterdam
• Welstandsnota gemeente Den Haag
• Welstandsnota gemeente Rotterdam
• Welstandsnota gemeente Utrecht

Krijg ik altijd met een welstandscommissie te maken?

Nee. Het hangt er van af of je een omgevingsvergunning nodig hebt voor jouw verbouwing. Je kunt online een vergunningscheck uit laten voeren bij Omgevingsloket Online. Vul jouw locatie in, kies de werkzaamheden en controleer of een omgevingsvergunning verplicht is. Zo ja, dan krijg je altijd te maken met de welstandscommissie die jouw bouwplannen toetst.

Wie zitten in de welstandscommissie?

Iedere gemeente heeft een eigen welstandscommissie. Meestal bestaat deze commissie uit architecten, stedenbouwkundigen of monumenten-deskundigen, oftewel mensen met de deskundigheid om de architectonische kwaliteit van bouwplannen te beoordelen. Steeds vaker zien we dat ook ‘normale’ burgers plaatsnemen in deze commissie.

Wat als de welstandscommissie mijn plannen afkeurt?

In dat geval wordt er geen omgevingsvergunning afgegeven. Soms komt het echter voor dat het gemeentebestuur andere argumenten zwaarder vindt wegen. Aangezien het college van burgemeester en wethouders eindverantwoordelijk is en besluit over een bouwplan voldoet aan de welstandseisen, kan een welstandscommissie gepasseerd worden. Toch gebeurt dit zelden. Als de welstandscommissie jouw plannen afkeurt, dan is het verstandig om in gesprek te gaan met de leden van deze commissie en de bouwplannen aan te passen.

Heeft iedere gemeente een welstandsbeleid?

Nee. Er zijn verschillende gemeenten in Nederland die geen welstandsbeleid hebben. Boekel was in 2004 de eerste gemeente die het welstandsbeleid afschafte. “Er worden geen eisen aan het uiterlijk van bouwwerken gesteld door de gemeente”,  staat op de website van de gemeente Boekel. “De verantwoordelijkheid voor het uiterlijk ligt bij de burgers zelf.” Dit heeft voordelen en nadelen. Als eigenaar van een kavel kun je een zuurstokroze huis bouwen met een gele voordeur. Jij ziet dat misschien als voordeel, maar jouw buurman vindt dat weer een nadeel. Daarnaast kan het traditionele straatbeeld verloren gaan als iedereen een huis in eigen stijl bouwt.

Bekijk hieronder woningen en villa’s die onlangs zijn gebouwd.